Udar słoneczny, cieplny lub omdlenie – czy wiesz, jak pomóc?
Udar słoneczny jest zaburzeniem regulacji cieplnej organizmu, spowodowanym działaniem wysokiej temperatury, przez co traci on zdolność naturalnego ochładzania się przez pocenie. Może być następstwem nadmiernego opalania, zwłaszcza w przypadku bezpośredniego wpływu promieni słonecznych na nieosłoniętą głowę. Powoduje gwałtowną zwyżkę temperatury w obrębie głowy. Miejscowe działanie promieni słonecznych na skórę głowy prowadzi do przekrwienia opon mózgowych i mózgu.
Udar słoneczny może zdarzyć się: w gorącym klimacie, podczas upału, w czasie dużego nasłonecznienia, podczas przebywania w gorących i parnych pomieszczeniach, podczas długiego marszu lub zabawy w czasie upału. Szczególnie predysponowane są osoby starsze oraz dzieci gdyż mają one w sposób naturalny niezbyt dobrze działającą termoregulację. Narażone są także osoby cierpiące na cukrzycę, choroby serca, osoby otyłe i przyjmujące leki antyhistaminowe, moczopędne, antydepresyjne i rozszerzające naczynia a także osoby pod wpływem alkoholu.
Objawy:
- bardzo wysoka temperatura ciała przekraczająca 39°C,
- sucha, gorąca, zaczerwieniona skóra,
- brak pocenia,
- przyspieszony i napięty puls,
- możliwe zaburzenia świadomości, zawroty głowy, wymioty,
- utrata przytomności.
Pierwsza pomoc:
- umieścić poszkodowanego w zacienionym i odosobnionym miejscu,
- zapewnić dostęp powietrza,
- stosować zimne okłady na głowę,
- podawać zimne napoje, w żadnym wypadku nie podawać alkoholu, kawy, herbaty,
- jeżeli temperatura chorego przekracza 39°C, zdjąć z niego ubranie i zanurzyć go w chłodnej (nie lodowatej!) wodzie lub polewać wodą z prysznica aż do momentu, gdy temperatura spadnie poniżej 38°C,
- zwrócić uwagę, żeby nie przechłodzić organizmu oraz zbyt szybkim ochładzaniem nie spowodować szoku termicznego,
- w przypadku braku poprawy stanu zdrowia, wezwać pogotowie ratunkowe.
UDAR CIEPLNY
O udarze cieplnym mówi się wówczas, gdy dochodzi do ogólnego przegrzania organizmu, a nadmiar ciepła nie może być wydalony na zewnątrz ustroju, np. człowiek jest zbyt ciepło ubrany lub pracuje w pomieszczeniu, gdzie panuje bardzo wysoka temperatura.
Objawy:
- mroczki przed oczami,
- szum w uszach i skroniach,
- zawroty i ból głowy,
- wzmożone pragnienie,
- zaczerwienienie ciała i obrzęk skóry,
- podwyższona temperatura nawet do 40°C.
Gdy człowiek nie poci się i ma suchą skórę, mogą wystąpić wymioty, zwężenie źrenic, utrata przytomności.
Pierwsza pomoc:
Pierwsza pomoc jest podobna jak przy udarze słonecznym i polega na ułożeniu poszkodowanego w chłodnym, przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu z zimnymi okładami na głowie, podając chłodne napoje do picia. Można również obłożyć całe ciało np. wilgotnymi ręcznikami. Jeżeli osoba potrzebująca pomocy jest nieprzytomna, to układamy ją w pozycji bezpiecznej, w przypadku braku oddechu stosujemy sztuczne oddychanie, aż do przybycia lekarza.
OMDLENIA
Omdlenie stanowi bodaj najczęstszą, a zarazem najmniej groźną formę przemijających i nawracających zaburzeń świadomości. Istota omdlenia polega na chwilowym niedokrwieniu mózgu, wskutek czynnościowych zaburzeń regulacji krążenia ogólnego, w wyniku emocji oraz innych obciążających czynników, jak długotrwałe stanie, upał, ból.
Omdlenie może wystąpić u zupełnie zdrowego człowieka.
Objawy:
- utrata przytomności.
Pierwsza pomoc:
- umożliwić dostęp świeżego powietrza,
- położyć na plecach i unieść nogi na wysokość 30-40 cm.
Skierować poszkodowanego do lekarza.